Bonte claxongeluiden, een muzikale compositie met verschillende T-klanken en voor het eerst sinds lange tijd de stem van Tom America. De adaptatie van stadsgedicht X is een dadaïstisch Gesamtkunstwerk in de beste traditie van Antony Kok, een belangrijke inspiratiebron voor stadsdichter A.H.J. Dautzenberg. De compositie van Tom America gaat op donderdag 25 juni in première bij Omroep Tilburg, en is daarna te zien en horen op www.detaovandet.nl. / A.H.J. Dautzenberg maakte vorig jaar geluidsopnames van de Tilburg Truck Tour, het jaarlijks evenement in mei waarbij geestelijk gehandicapten meerijden met een stoet vrachtwagens. Het viel Dautzenberg op dat de verschillende claxongeluiden samen klinken als een muzikale compositie. Omdat de Trucktour dit jaar vanwege Corona niet doorging, vroeg Dautzenberg aan Tom America om de opname van vorig jaar te gebruiken voor zijn adaptatie van stadsgedicht X. / i, è, uh, ah, ee / Tom America: ‘Normaliter werk ik met stemmen van anderen die ik dan in mijn sampler opsla om van daaruit de muziek te laten ontstaan. Omdat Anton het gedicht niet wilde voordragen, ben ik dat zelf gaan doen. Dat houdt in dat ik voor het eerst sinds tijden mijn eigen stem heb ingezet om tot een compositie te komen. Wat ik moest declameren is de letter T, die in het gedicht 231 keer voorkomt. Om daar wat kleur aan te geven, plaatste ik er steeds korte klinkers achter: de i, de è, de uh, de ah of de ee. Om het nog wat ingewikkelder te maken verzocht Anton me ook om claxongeluiden in te passen.’ / De bonte claxongeluiden leverden de eerste toonhoogtes en harmonieën op. America: ‘De rest was passen, proberen, spelen, verbeteren, reageren, wachten en werken. Bij het componeren heb ik het gedicht zeer letterlijk gevolgd. Ik maakte een partituur met info over opbouw, massa, ritme, accenten, stiltes, climax en zo meer.’ Dat leidde tot de compositie TTTTTTTT. Zij duurt 2 minuten en 45 seconden. / tjielp tjielp / Tom America (1949) bracht diverse muziekalbums uit met de popgroepen Gasphetti en MAM. In 1997 verscheen de CD ‘tjielp tjielp’ met bewerkingen van de gedichten van Jan Hanlo. Vanaf 1999 componeerde hij, uitgaande van de spraak, Europese stadsodes, waaronder aan Amsterdam, Brussel, Oostende-Dover, Siena, Berlijn (Tempelhof) en Aix-en-Provence (la Montagne Sainte Victoire). In de loop der jaren zette hij tevens de stemmen en poëzie van onder andere de schrijvers Remco Campert, Tonnus Oosterhoff en Willem Jan Otten op muziek. / Het NTR Radio1-programma Kunststof gaf America in 2011 de beschikking over het complete interview-archief (meer dan tweeduizend interviews). Op basis daarvan maakte hij de cd ‘Ik vind het juist wel veilig op dat dak’; korte muziekstukken met de stemmen van onder andere A.L. Snijders, Jan Fabre en Jan Wolkers. In 2018 componeerde hij in opdracht van Museum Tinguely te Basel een ode aan de kunstenaar waarnaar het museum is genoemd. In 2020 verscheen de cd ‘Wonden en brutaliteit’, het resultaat van een jarenlange samenwerking met de Vlaamse dichter Delphine Lecompte. Voor meer informatie: www.tomamerica.nl. / Stadsgedicht XI en XII / Rapper Rodgairo Dalnoot heeft zicht over stadsgedicht XI ontfermd. Marjolein Schalk is aan de slag met stadsgedicht XII; ze is illustrator en hoofdredacteur van Wobby. Stadsdichter A.H.J. Dautzenberg maakt de komende twee jaar maandelijks een stadsgedicht. Elk gedicht zal door een Tilburgse kunstenaar worden bewerkt tot een nieuw kunstwerk. De resultaten zijn te zien op de site www.detaovandet.nl. / Van elk gedicht wordt door Jeroen de Leijer een speciale uitgave vervaardigd met de risoprinter. De gedichten verschijnen in een beperkte oplage van 50 exemplaren – genummerd en gesigneerd. Belangstellenden kunnen exemplaren kopen bij boekhandel Livius de Zevensprong of via www.detaovandet.nl intekenen voor de hele set. De opbrengst wordt gebruikt om de kunstenaars fatsoenlijk te kunnen betalen; het beschikbare budget voor het stadsdichterschap is ontoereikend. / Tot op heden heeft geen enkele (culturele) instelling belangstelling getoond voor de gedichten. Alle donaties en intekeningen zijn afkomstig van particulieren.